“Quê hương anh nước mặn đồng chua, làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá”, hai câu thơ trong bài thơ Đồng chí của nhà thơ Chính Hữu khiến cho tôi gợi nhớ đến quê hương Mỹ Trạch những năm trước thời kỳ đổi mới – Miền quê nghèo khó khăn sống dọc sông Son nối liền với Phong Nha huyền thoại.
Thời kỳ ấy Mỹ Trạch quê tôi chỉ là núi đồi hoang dại mọc bạt ngàn cây sim tím. Cứ vào khoảng tháng 6 Âm lịch là lúc mùa quả sim chín, bà con trong làng lại rủ nhau lên đồi hái sim đem về bán. Những quả sim rừng chín mọng, căng tròn, màu nâu sẫm hoặc tím biếc ngon ngọt và rất đẹp mắt. Sim được đem bán ở chợ của các vùng quê như: Hạ Trạch, Thanh Khê thuộc huyện Bố Trạch; chợ Mới, chợ Ba Đồn thuộc huyện Quảng Trạch ( nay thuộc thị xã Ba Đồn). Ngày ấy chưa có nhiều thông tin về các dưỡng chất cũng như công dụng của quả sim như bây giờ nên chỉ dùng để ăn chơi. Nhưng với vị ngọt thanh, hương thơm dịu nhẹ khiến nhiều người ưa chuộng tìm mua nên bao nhiêu sim cũng đều được bán hết. Nhưng vì giá trị kinh tế của cây sim thời bấy giờ chưa cao nên không thể giải quyết được bài toán kinh tế cho người dân địa phương. Vì vậy, rừng sim bị thu hẹp dần để thay thế cho những khu rừng trồng keo lại, bạch đàn hay rừng thông. Tuy nhiên, hiện nay, khi cây sim có giá trị trên thị trường, nhiều người đã giữ lại cây sim để thu hoạch quả, nhằm góp phần mang lại thu nhập cho gia đình.
Sinh ra và lớn lên trên quê hương Mỹ Trạch, được cha mẹ truyền cho bí quyết nấu rượu thủ công truyền thống đã có từ lâu đời. Rượu được nấu từ men riềng ủ với cơm nấu từ gạo của đồng đất quê tôi. Thứ gạo nếp trắng dẻo thơm ngon thấm đượm bao giọt mồ hôi của những người nông dân Mỹ Trạch cần cù, chất phác.
Nước dùng để nấu rượu là dòng nước Mối Mối mát lành với mạch nguồn tự nhiên chảy ra từ lòng đất. Trải qua quá trình ủ, lên men tự nhiên và được chưng cất một cách thủ công đã tạo ra loại rượu quê với hương vị làm say đắm lòng người. Bởi vậy, rượu nấu bao nhiêu thì khách hàng hàng lấy hết bấy nhiêu, nhiều khi không kịp cho khách theo yêu cầu.
Sau lần đó, tôi về tìm hiểu, tham khảo các tài liệu nói về sim và rượu sim, thế là tôi bắt tay vào chế biến rượu sim. Mặc dù trên thị trường có rất nhiều loại rượu sim khác nhau, tuy nhiên, để tạo hương vị khác biệt cho rượu Sim Xuân Hưng, quy trình chế biến rượu tuy đơn giản nhưng được thực hiện rất, chặt chẽ, tỉ mỉ. Quả sim sau khi thu mua từ rừng về được phân loại kỹ, chỉ chọn những quả chín mọng, tròn đều có màu tím biếc. Sau đó, sim được rửa sạch để ráo nước hoặc phơi khô rồi cho vào bình thủy, chum vại. Tiếp đến, đổ rượu vào sao cho ngập hết quả sim rồi bịt kín nắp để vào giá bảo quản hoặc nơi thoáng mát, tránh để bình rượu tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, hoặc nhiệt độ cao. Thời gian ngâm ủ ít nhất trên 30 ngày là có thể dùng được, tuy nhiên, ủ càng lâu thì rượu sim sẽ càng ngon.
Sự kết hợp giữa quả sim rừng và rượu trắng quê tôi đã tạo nên thứ thức uống có vị thơm nồng, dịu ngọt làm say đắm lòng người. Bởi quả sim có mùi thơm nhẹ, vị ngọt chát, tính bình, ăn rất ngon, có tác dụng bổ huyết, dùng điều trị thiếu máu. Khoa học đã chứng minh chất màu tím có trong quả sim là anthocyanin đóng một vai trò quan trọng trong việc phòng và hỗ trợ điều trị các bệnh về mắt, bệnh ung thư, bệnh tim phổi, chống lão hóa và bệnh xơ cứng động mạch. Rượu được ngâm từ quả cũng có nhiều công dụng như: làm tiêu nhanh sỏi ở mật và thận, giúp ăn ngủ ngon, mạnh gân cốt, chống được các bệnh nhức mỏi, bổ máu, tráng dương, lưu thông khí huyết cho phụ nữ. Ngoài ra, rượu sim khi uống đúng cách sẽ cung cấp vitamin và khoáng chất cho cơ thể giúp da hồng hào, mịn màng và làm chậm quá trình lão hóa.
Để có thể chủ động nguồn nguyên liệu cho chế biến rượu sim, tôi đã mạnh dạn vận động nhiều chị em phụ nữ tham gia trồng sim. Hiện nay, ở Mỹ Trạch quê tôi đã xuất hiện những đồi sim tím nở đầy hoa mỗi khi vào mùa. Và kể từ tôi cùng chị em ngày thành lập nên hợp tác xã Sản xuất – kinh doanh nấm sạch và rượu Xuân Hưng thì đầu ra cho rượu sim cũng ổn định hơn. Rượu sim là một trong những sản phẩm chính của hợp tác xã được khách hàng ưa chuộng.
Nếu có dịp đến với Phong Nha kẻ Bàng di sản thiên nhiên thế giới, mời bạn ghé thăm Mỹ Trạch quê tôi để một lần thưởng thức loại rượu được ủ với quả sim rừng cũng như tìm hiểu về mảnh đất, con người Mỹ Trạch cần cù, chất phác và mến khách. Và đừng quên đưa những bình rượu sim đẹp mắt về làm quà cho bạn bè và người thân của mình nhé!
HỢP TÁC XÃ SẢN XUẤT KINH DOANH NẤM SẠCH VÀ RƯỢU XUÂN HƯNG
Địa chỉ: Thôn 3, xã Mỹ Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình
Điện thoại: 0368.176.919 - 0888.931.567
Email: hoptacxaxuanhung@gmail.com
Website: hoptacxaxuanhung.com